Nine: done! (part two)

The problem with aurora borealis is, that they are visible only between 9 pm and 11 pm, so it's good to find yourself something to kill the time for rest of the day, after you're done with all Sherlock episodes.  The main thing to see in Tromso in every guide is the Polaria museum. From outside, the museum building looks really cool, like blocks of ice, so we expected to find a modern science centre inside. Well... inside we found corny  dioramas, made of  styrofoam and stuffed polar bears. There are also dioramas with stuffed seagulls sitting on concrete-covered, veristically painted with white bird's guano foam blocks. In tundra department one can step on a mat, that gives a sensation of walking on a real tundra ground and aquarias contain all those shelly animals, which I could see on my plate in a fancy restaurant if only I could afford eating in fancy restaurants. You can even join to the 'Talking Clams' Facebook and become one of 14 subscribers.

I'm totally following the Talking Clams. 

Honestly, there would be nothing worth the ticket price in Polaria, if they didn't have seals. But they have them. And those canny seals know how cute and adorable they are, so they are parading themselves in front of the awwwing audience.

He'd be such a fox if he wouldn't be a seal

University of Tromso runs a small, odd Polar Museum located in a Customs House built in 1830, where one can see dioramas (I'm having an impression that Norwegians love them), polar explorers' long johns, walrus' baculum, lots of stuffed animals, skulls of polar bears, proud notes from sealers diaries and contemporary reports complaining about lack of demand for seals furs and sentiment for good old times, when the sea was full of seals and sealing ships. Generally speaking - it's a nightmare of every ecologist.

Hjalmar Johannsen's long johns. I guess that 100 years ago it was worth as
much as Johny Depp's underwear on eBay.

Accidentally we ended up in the last day of Sami Week, which was celebrated by organising a raindeer race along Storgata - the main street of old Tromso. The street got covered with snow, on one end there was a final and on the other - a pen full of reindeers looking like they are not really big fans of racing. The skiers however were quite motivated, since the main prize was 12000 NOK ( 2168 $) and everlasting glory. In the women's cathegory the winner was Lone Nilssen from Unjárgga VS, and the best man was Nils Eira from Kárášjoga Gilvohearggit. The fact that there actually exist sport clubs specialized in reindeer racing is as awesome as it's hilarious.

There was also a market accompanying this event, where nice old ladies in deep blue folk costumes were selling jackets made of seal fur, reindeer skins, reindeer sausages, reindeer goulash and souvenirs made of horn. Reindeer horn of course.

Reindeer sausage. This must be quite motivating for those running in a race

Even without markets, reindeer races and odd museums, Tromso is just awesome. It's a 19. century scandinavian town, neat wooden houses, lamp in every window and this Norwegian care of details, it's a little bit like a polar version of Cardemom Town, where there are sledge park places instead of bike racks and even dogs wear Norwegian sweaters.

_____________________________________________________________________________________________

Problem z zorzami jest taki, że najlepiej je widać przez dwie godziny wieczorem i że dobrze jest znaleźć sobie jakieś zajęcie na pozostałe 22 godziny, kiedy obejrzy się już wszystkie odcinki Sherlocka. W każdym przewodniku o Tromso na honorowym miejscu jest muzeum Polaria, super atrakcja. Z zewnątrz budynek wygląda ekstra, jak masa bloków lodu, więc spodziewałyśmy się czegoś na miarę polarnego Kopernika. W środku... Cóż, w środku jest bardzo urocza oldskulowa diorama ze styropianu i wypchanych niedźwiedzi polarnych. Są też wypchane mewy siedzące na werystycznie pociągniętych betonem i obsranych białą farbą blokach z pianki. W dziale o tundrze można wejść na matę uginającą się pod stopami jak prawdziwa ziemia w tundrze, natomiast w akwariach jest strasznie dużo różnych rzeczy w muszlach, które gdyby było mnie stać, widywałabym na talerzu w eleganckiej restauracji. Można nawet zostać trzynastym subskrybentem fanpage'a pod tytułem 'Talking Clams'.

Ty też możesz być jednym z 14 dumnych fanów "Talking Clams"

I tak naprawdę nie byłoby w Polarii nic wartego kasy wydanej na bilet wstępu, gdyby nie fokarium. Te skubane foki dobrze wiedzą jakie są śliczne i rozkoszne i popisują się przed publicznością, wywołując zbiorowe 'awww'.

Ten przystojniak nazywa się Lofen

Ciekawostką jest muzeum polarne prowadzone przez Uniwersytet Tromso, w którym można zobaczyć dioramy (zaczynam mieć wrażenie, że Norwegowie kochają dioramy), obejrzeć kalesony polarników, bakulum morsa, dużo martwych wypchanych zwierząt, czaszki niedźwiedzi polarnych i pełne satysfakcji pamiętniki wielorybników oraz przeczytać pełne ubolewania współczesne raporty stwierdzające, że polowanie na foki to już nie to co kiedyś i że szkoda, że nie ma zapotrzebowania na focze futra. Ogólnie rzecz biorąc - koszmar ekologa. 

Kalesony Hjalmara Johansena. Wyobrażam sobie, że sto lat temu były
warte tyle, ile dziś majtki Johnego Deppa na eBayu

Przypadkowo udał nam się trafić na podsumowanie tygodnia kultury Sami, czyli wielki wyścig reniferów po głównej ulicy miasta - Storgata. Ulica została wysypana śniegiem, na jednym końcu była meta a na drugim start, z kojcem pełnym reniferów, które niespecjalnie wyglądały jakby chciały biegać na 1000 metrów. Za to narciarze chcieli, bo główna nagroda wynosiła 12000 NOK, (czyli ok 7000 PLN) i wieczny fejm. W kategorii kobiecej wygrała Lone Nilssen z klubu sportowego Unjárgga VS, a w męskiej Nils Eira z Kárášjoga Gilvohearggit. Sam fakt istnienia klubów sportowych specjalizujących się w wyścigach reniferów jest dla mnie super. 

Całej imprezie towarzyszył okolicznościowy jarmark, na którym miłe starsze panie w błękitnych strojach ludowych sprzedawały kurtki z fok, skóry reniferów, kabanosy z renifera, gulasz z renifera i pamiątki z rogu. Tak, renifera. 

Kabanos z renifera. Dobra motywacja dla reniferów, żeby
szybko dobiec do mety.

Nawet bez jarmarków i osobliwych muzeów, Tromso jest mega. Małe dziewiętnastowieczne skandynawskie miasteczko, drewniane domki, w oknach lampy, dbałość o każdy szczegół, trochę jak z "Rozbójników z Kardamonu". Ot, taki Kardamon w wersji polarnej, gdzie zamiast stojaków na rowery przed szkołami są parkingi dla sanek i gdzie nawet psy noszą norweskie swetry.

Nine: done! (part one)

Goal number nine: to see the Northern Lights achieved! Champagne please! Skål!

First of all: Oslo is beautiful. Norway is beautful. You get out of Oslo Sentralstasjon and you can see all those old houses with lamps hung in small windows. Well-groomed people. Trees loaded with lights next to Nationaltheatret. Moominvalley-like architecture. Lack of ugly billboards, leaflets, trashy tags on monuments, shodiness and mess. I was walking down Karl Johans gate, enjoying beautiful, wintery Oslo, carrying my backpack, smiling at everything: lights on trees, pretty small cafes, at that guy wearing wedge-heeled shoes or that lady, who wooshed me by on her bicycle.  

And then, just few hours later, you are taxing over Tromso and everything looks like it's a Discovery Channel program: snowy mountains and Arctic Ocean behind them, fjord, Tromsoya island. Peaks covered with glacier and the sun, shining very shyly, since the sun has risen just an hour before we landed, around 9 am. In India, when you walk trough the door of an airport, the heat just flares into your face. Here, the cold air freezes even boogers in your nose.

There was no aurora on our first night in Tromso. According to Northern Lights forecast, it was a two on 10-points scale and the sky was cloudy. We were just sitting on a couch in our lovely wooden Norwegian cabin, in our lovely Norwegian camping, stuffing ourselves with instant puddings, watching Sherlock and knowing that no amount of Benedict Cumberbatch would recompense the lack of aurora.

This couch and this table are made for watching TV series. Just look at them.

And then it began. One evening I looked out of the window and I saw a tiny green streak in the sky, so tiny that it was easy to confuse it with a cloud. We rushed out of the cabin, tying boots and loosing gloves. Streak was growing, getting more intense, creating most incredible shapes and suddenly it turned out that it could make girls screech and get excited faster than Ryan Gosling's sixpack. On the next night we decided to go to a serious expedition to chase Northern Lights. Our bus, filled with a half of Singaporean population, cookies and hot chocolate vacuum flasks took us to the middle of nowhere. Our guide, Francesco said, that it would be great to see "dancing curtains", because it's the most desired shape, but on the 10-points Aurora Borealis Activity Scale we could count on maximum 3 points,  so we shouldn't have too big expectations. There were auroras, very weak ones though. We were waiting either in the bus or outside, gazing at the sky, freezing in -20 degrees, with our cameras and tripods prepared. Theoretically, Northern Lights appear between 9 and 11 pm. It was 10.30 pm when I was on the bus, saying something like "Gee, if it doesn't get better soon, I dont think we'll see anything more spectacular toni...", when Francesco plunged into the bus and screamed "Everybody get out of the bus!".

Whole sky was glowing green and waving and we were gazing at it with our mouths wide open. Even that half of Singapore put their cameras away for a moment. (Which was actually very reasonable, since Norwegians believed in the past that waving white cloth at Northern Lights may simply piss them off so much that they would kill you, just stand still and don't make rapid moves, okay? I guess that's why there are not many cheerleaders in Norway)

Posing for a picture when you need  15 seconds of shutter speed  is not cool.
Or actually it is. It's something like -20 degrees cool.

[To be continued]
_____________________________________________________________________________________________

Przede wszystkim: Oslo jest przepiękne. Norwegia jest przepiękna. Wychodzisz z Oslo Sentralstasjon i widzisz kamienice z lampami zawieszonymi w małych okienkach. Dobrze ubranych ludzi. Drzewka obwieszone lampkami przy Nationaltheatret. Architekturę jak w "Muminkach". Brak billboardów, ulotek na ziemi, gówniarskich tagów na zabytkach, bylejakości i syfu. Szłam tym pięknym zimowym Oslo z plecakiem na plecach i micha mi się cieszyła do wszystkiego, do lampek, fajnego wystroju knajpek który widziałam przez okno, do pana w butach na koturnach, do pani, która śmignęła obok mnie na rowerze.

A parę godzin później kołujesz nad Tromso i wszystko jest jak z Discovery, białe góry za którymi jest Ocean Arktyczny, fiord, w fiordzie wyspa Tromsoya i wcale bym się nie zdziwiła, gdybym usłyszała gdzieś w tle Krystynę Czubównę. Szczyty białe od śniegu, słonko mocno nieśmiałe, bo  wzeszło zaledwie godzinę wcześniej, o 9:00. I tak jak w Indiach przy wyjściu z lotniska w twarz bucha upał, tak tutaj mróz ścina nawet smarki w nosie.

Pierwszej nocy nie było zorzy. Prognozy wskazywały 2 na 10-stopniowej skali aktywności, do tego zachmurzenie. Siedziałyśmy w naszej ślicznej drewnianej norweskiej chatce, na naszym ślicznym norweskim kempingu, faszerując się budyniami w proszku, oglądając "Sherlocka" i wiedząc, że żadna ilość Benedicta Cumberbatcha nie zastąpi zórz. 

Ta kanapa jest stworzona do oglądania seriali. Serio.

A potem się zaczęło. Kolejnego wieczoru zupełnie przypadkiem przez okno łazienki zobaczyłam na niebie smugę, taką, że trudno było ją odróżnić od chmury. Wypadłyśmy na dwór, na śnieg, po drodze wiążąc buty i gubiąc rękawice. Smuga rosła w siłę, nabierała kolorów, wywijała się w niesamowite kształty, i nagle okazało się, że doprowadza dziewczyny do pisku i ekscytacji szybciej niż klata Ryana Goslinga. Następnej nocy wybrałyśmy się na poważną ekspedycję w poszukiwaniu zórz. Autokarem, z zapasami ciastek i gorącej czekolady dwie godziny (nas pięć i chyba połowa Singapuru) jechaliśmy w jakieś miejsce pośrodku pustkowia a nasz przewodnik, Francesco, opowiadał, że w sumie ekstra by było, gdybyśmy zobaczyli "dancing curtains", bo to najbardziej pożądany kształt, ale prognoza przewiduje słabą trójkę, więc mamy się nie nastawiać. Zorze były, ale bez rewelacji. Siedzieliśmy na zmianę w autokarze i na zewnątrz, w 20-stopniowym mrozie, z głowami zadartymi w górę i z aparatami przygotowanymi na statywach. Teoretycznie zorze pojawiają się między 21:00 a 23:00. Była 22:30, kiedy siedziałam w autokarze mówiąc właśnie, że jeśli się jakoś znacząco nie poprawi, to chyba nic tu po nas, kiedy Francesco wpadł do autokaru i ryknął "Everybody get out of the bus!".

Całe niebo było zielone i falowało a my wpatrywaliśmy się w to z otwartymi buziami. Nawet połowa Singapuru odłożyła na moment aparaty. (Co było w gruncie rzeczy rozsądne, bo kiedyś Norwegowie uważali, że machanie białą szmatką na zorze może je wkurzyć i wtedy cię zabiją, więc po prostu stój spokojnie i nie rób gwałtownych ruchów. Pewnie dlatego w Norwegii nie ma cheerleaderek.)

Zorze polarne są trochę jak niedźwiedzie polarne.
Oprócz tego, że są polarne, łączy je jeszcze to, że  lepiej ich nie denerwować.

[To be continued]